Praca

Zmieniają się przepisy dotyczące renty z tytułu niezdolności do pracy

W drugiej połowie września zmieniły się przepisy nabycia nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Zgodnie z nowymi przepisami rentę może dostać też osoba, która stała się niezdolna do pracy podczas pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, nawet jeśli nie było obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Nowe prawo będzie obowiązywało od przyszłego roku.

By dostać prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, ubezpieczony musi spełnić łącznie kilka warunków.

- Przede wszystkim musi być niezdolny do pracy i posiadać wymagany okres składkowy i nieskładkowy, odpowiedni do wieku, w którym powstała ta niezdolność. Jeśli osoba ubiegająca się o świadczenie ukończyła 30 rok życia musi mieć 5 lat stażu pracy i cały ten okres musi przypadać w ostatnim 10-leciu przed dniem złożenia wniosku lub przed dniem powstania niezdolności do pracy – informuje Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego.

Nie tylko wymagany staż jest ważny, ale i data powstania niezdolności. Musi ona powstać w okresach składkowych lub nieskładkowych ściśle określonych w ustawie emerytalnej, np. w okresie ubezpieczenia, pobierania zasiłku macierzyńskiego, zasiłku chorobowego, opiekuńczego albo w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

- Dzięki nowelizacji przepisów, od 18 września ZUS przy ustalaniu prawa do renty weźmie pod uwagę również okres pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, za który nie było obowiązku opłacania składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Okresów tych nie wlicza się jednak do 10-lecia przypadającego przed dniem złożenia wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy – wyjaśnia Krupicka.

Korzystne zmiany dla osób, które dorabiają do renty socjalnej

Od nowego roku zmienią się także reguły zawieszania renty socjalnej. Będą bowiem stosowane wówczas takie same zasady, jak w przypadku renty z tytułu niezdolności do pracy. Dla niektórych oznacza więc to możliwość pobierania renty w pełnej lub zmniejszonej wysokości.

Aktualnie renta socjalna jest zawieszana za miesiąc, w którym świadczeniobiorca osiągnie przychód przekraczający 70% przeciętnego wynagrodzenia (obecnie 3853,20 zł brutto). Od nowego roku, jeśli przychód przekroczy 70% przeciętnego wynagrodzenia, ale nie przekroczy 130% tej kwoty (obecnie 7 155,90 zł), część renty socjalnej będzie przysługiwać. Renta będzie zawieszona dopiero wtedy, gdy przychód przekroczy 130% przeciętnego wynagrodzenia.

Na bieżąco renta będzie wypłacana (w pełnej wysokości lub zmniejszona) albo będzie zawieszona, ale jej ostateczne rozliczenie nastąpi po zakończeniu roku kalendarzowego. Umożliwi to porównanie przychodów z każdego miesiąca osobno bądź z całego roku. Taka informacja jest dobra dla osób, które w różnych miesiącach mają różne zarobki. Od nowego roku będą mogli być rozliczani z przychodu z każdego miesiąca osobno, ale też z łącznego przychodu z całego roku.

- Co ważne katalog przychodów zostanie ograniczony. Na zawieszenie renty socjalnej nie będzie wpływać przychód z tytułu najmu czy dzierżawy, a także z niektórych rodzajów pracy, np. przychody z umowy zlecenia uczniów szkół ponadpodstawowych i studentów jeśli nie ukończyli 26 roku życia. Nie będą również wliczane honoraria z tytułu działalności twórczej lub artystycznej. Inaczej mówiąc, renta socjalna będzie podlegała takim samym zasadom co renty z tytułu niezdolności do pracy – wyjaśnia rzeczniczka.

Istotne zmiany dla dorabiających do emerytur

Od nowego roku zmiany zostaną wprowadzone w przepisach dotyczących osób dorabiających do emerytur oraz rent z tytułu niezdolności do pracy. Od 2022 r. osoby, które pobierają świadczenia przyznane na starych zasadach, będą mogli tylko raz w roku, a nie jak obecnie – co kwartał złożyć wniosek o przeliczenie dopracowanego stażu, doliczając wyłącznie okresy składkowe. Tak samo jest bowiem w przyznawaniu nowych emerytur.

- Od nowego roku zostają uchylone przepisy, które umożliwiały ponowne obliczenie wysokości emerytury lub renty z uwzględnieniem zarobków uzyskanych po przyznaniu świadczenia z zastosowaniem nowej kwoty bazowej, która obowiązywała w dniu złożenia wniosku o przeliczenie – dodaje rzeczniczka.

Justyna Fiedoruk
justyna.f@bialystokonline.pl