XIX-wieczna synagoga przejdzie remont. To jeden z nielicznych takich zabytków
Synagoga kaukaska w Krynkach zostanie wyremontowana. W tej chwili XIX-wieczny zabytek, choć użytkowany przez ośrodek kultury, nie prezentuje się dobrze.
Ewelina Sadowska-Dubicka
Zarząd województwa właśnie przyznał dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na renowację zabytkowej synagogi w Krynkach. W tej chwili budynek zajmuje gminny ośrodek kultury. Znajduje się w nim izba pamięci poświęcona kryńskiej społeczności żydowskiej.
Gmina Krynki w ramach inwestycji zaplanowała m.in.: remont więźby dachowej, wymianę pokrycia dachu, ocieplenia, remont elewacji i cokołu.
Kaukaski Beth Midrasz powstał około 1850 r. przy skrzyżowaniu ulic Piłsudskiego i Białostockiej, nieopodal rynku. Swoją nazwę zawdzięcza kupcom, którzy sprowadzali dla miejscowych garbarni skóry z Kaukazu. Synagogę wybudowano w stylu klasycystycznym, na rzucie kwadratu. Budynek nie należy do wyjątkowo bogatych, jest otynkowany na biało, kroksztynowe gzymsy koronujące podkreśla łososiowy kolor. Ma prosty czterospadowy dach.
W 1941 r. synagoga została zbeszczeszczona i spalona przez Niemców. W latach 60. podczas robót budowlanych związanych z adaptacją budynku na kino Krokus przebudowano wnętrza, usunięto m.in. bimę i zamurowano część okien w babińcach. Dodano też przybudówkę nakrytą płaskim dachem.
Dawna synagoga w Krynkach należy do nielicznie zachowanych budowli tego typu. Mimo zniszczenia spowodowanego ostatnią wojną, zachowała bryłę klasycystyczną.
Remont synagogi kaukaskiej w Krynkach pochłonie 360 tys. zł. Przyznana na ten cel dotacja z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego wyniesie blisko 293 tys. zł. Inwestycja została zgłoszona na konkurs ogłoszony w ramach Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Szlak Tatarski.
Krynki mają kilka cennych zabytków świadczących o istnieniu w tym miasteczku znaczącej społeczności żydowskiej. Niestety wydaje się, że nie do końca to wykorzystują. Oprócz synagogi kaukaskiej w mieście zachowała się piękna chasydzka bożnica z dwukolorowej cegły - Jentes Beth Midrasz, ufundowana w XIX w. przez Jentę Wolfson. Po XVIII-wiecznej wielkiej synagodze Beth Ha Kneseth pozostały tylko ruiny w centrum miasteczka. W Krynkach znajduje się również jeden z największych kirkutów w regionie.
Ewelina Sadowska-Dubicka
ewelina.s@bialystokonline.pl