Praca
WróćSpecustawa koronawirusowa mówi o pracy zdalnej. Kiedy, na jaki okres, czy można odmówić?
2020-03-13 07:52:05
Praca zdalna na polecenie pracodawcy - w obliczu panującego zagrożenia koronawirusem w Polsce - to teraz dość nośny temat. Wyjaśniamy wątpliwości i odpowiadamy na najczęściej pojawiające się w tej kwestii pytania.
pixabay.com
Praca zdalna zamiast stacjonarnej
W przyjętej przez rząd i podpisanej przez Prezydenta Andrzeja Dudę specustawie w celu przeciwdziałania COVID-19 znalazło się kilka zapisów ważnych nie tylko dla przedsiębiorców, ale też pracowników. Zgodnie z art. 3 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).
Polecenie może być nie tylko w formie, ale też przekazane ustnie. W interesie obu stron stosunku pracy byłoby jednak potwierdzenie faktu wydania takiego polecenia, na przykład poprzez pismo bądź służbowego maila skierowanego do pracownika.
Czy są konkretne okoliczności upoważniające pracodawcę do stosowania pracy zdalnej?
W rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy za przeciwdziałanie COVID-19 rozumie się wszelkie czynności związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby. Zatem przesłanki polecenia pracownikowi pracy zdalnej są szerokie i w praktyce każdy pracodawca, choćby ze względu na profilaktykę, może polecić pracownikom pracę zdalną - wyjaśnia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Jak długo można pracować zdalnie?
W specustawie nie znalazły się zapisy określające maksymalny okres wykonywania pracy zdalnej. W tym przypadku wszelkie decyzje podejmuje pracodawca - może to być czas oznaczony, ale uzasadniony przeciwdziałaniem COVID-19.
Jednocześnie należy wskazać, że art. 3 ustawy utraci moc po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie ustawy. Wydaje się zatem, że czas, na jaki pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnej, nie może wykraczać poza ww. okres - podaje Ministerstwo.
Warto też pamiętać, że dopuszcza się zarówno skrócenie, jak i wydłużenie okresu świadczenia pracy zdalnej na czas oznaczony i uzasadniony przeciwdziałaniem COVID-19.
Czy pracownik może odmówić?
Nie jest niczym dziwnym fakt, że obowiązkiem pracownika jest stosować się do poleceń przełożonych dotyczących pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Dotyczy to także polecenia pracy zdalnej.
Trzeba mieć świadomość, że odmowa jego wykonania, oczywiście o ile polecenie nie jest sprzeczne z prawem lub umową o pracę, może skutkować nałożeniem na pracownika kary porządkowej - w formie upomnienia lub nagany.
Co jednak w sytuacji, kiedy w miejscu zamieszkania, w ocenie pracownika, nie można wykonywać swoich obowiązków ze względu na warunki i stosunki panujące w domu? W przypadku pracy zdalnej przepisy ustawy nie odwołują się do warunków mieszkaniowych lub rodzinnych. Należy pamiętać, że w sytuacji zgłoszenia przez pracownika braku możliwości świadczenia pracy w miejscu zamieszkania, pracodawca powinien wyznaczyć mu inne miejsce.
Ponadto ustawa nie przewiduje obowiązku uzasadniania polecenia pracy zdalnej. Stanowi natomiast, że pracodawca może polecić pracownikowi pracę zdalną tylko w celu przeciwdziałania COVID-19.
W przyjętej przez rząd i podpisanej przez Prezydenta Andrzeja Dudę specustawie w celu przeciwdziałania COVID-19 znalazło się kilka zapisów ważnych nie tylko dla przedsiębiorców, ale też pracowników. Zgodnie z art. 3 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).
Polecenie może być nie tylko w formie, ale też przekazane ustnie. W interesie obu stron stosunku pracy byłoby jednak potwierdzenie faktu wydania takiego polecenia, na przykład poprzez pismo bądź służbowego maila skierowanego do pracownika.
Czy są konkretne okoliczności upoważniające pracodawcę do stosowania pracy zdalnej?
W rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy za przeciwdziałanie COVID-19 rozumie się wszelkie czynności związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby. Zatem przesłanki polecenia pracownikowi pracy zdalnej są szerokie i w praktyce każdy pracodawca, choćby ze względu na profilaktykę, może polecić pracownikom pracę zdalną - wyjaśnia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Jak długo można pracować zdalnie?
W specustawie nie znalazły się zapisy określające maksymalny okres wykonywania pracy zdalnej. W tym przypadku wszelkie decyzje podejmuje pracodawca - może to być czas oznaczony, ale uzasadniony przeciwdziałaniem COVID-19.
Jednocześnie należy wskazać, że art. 3 ustawy utraci moc po upływie 180 dni od dnia wejścia w życie ustawy. Wydaje się zatem, że czas, na jaki pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnej, nie może wykraczać poza ww. okres - podaje Ministerstwo.
Warto też pamiętać, że dopuszcza się zarówno skrócenie, jak i wydłużenie okresu świadczenia pracy zdalnej na czas oznaczony i uzasadniony przeciwdziałaniem COVID-19.
Czy pracownik może odmówić?
Nie jest niczym dziwnym fakt, że obowiązkiem pracownika jest stosować się do poleceń przełożonych dotyczących pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Dotyczy to także polecenia pracy zdalnej.
Trzeba mieć świadomość, że odmowa jego wykonania, oczywiście o ile polecenie nie jest sprzeczne z prawem lub umową o pracę, może skutkować nałożeniem na pracownika kary porządkowej - w formie upomnienia lub nagany.
Co jednak w sytuacji, kiedy w miejscu zamieszkania, w ocenie pracownika, nie można wykonywać swoich obowiązków ze względu na warunki i stosunki panujące w domu? W przypadku pracy zdalnej przepisy ustawy nie odwołują się do warunków mieszkaniowych lub rodzinnych. Należy pamiętać, że w sytuacji zgłoszenia przez pracownika braku możliwości świadczenia pracy w miejscu zamieszkania, pracodawca powinien wyznaczyć mu inne miejsce.
Ponadto ustawa nie przewiduje obowiązku uzasadniania polecenia pracy zdalnej. Stanowi natomiast, że pracodawca może polecić pracownikowi pracę zdalną tylko w celu przeciwdziałania COVID-19.
Ewelina Sadowska-Dubicka
ewelina.s@bialystokonline.pl
ewelina.s@bialystokonline.pl