Kultura i Rozrywka
WróćSkarby utkane na krosnach - wystawa w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej
2022-07-28 12:54:19
Tkanina dwuosnowowa, to jedna z tych dziedzin twórczości ludowej, które opierają się próbie czasu. Tkanina ta wciąż powstaje, przede wszystkim dzięki tkaczkom z Janowa, i ma liczne grono miłośników doceniających jej piękno.
Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej
Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej posiada największą w Polsce kolekcję dywanów dwuosnowowych.
Dywanami dwuosnowowymi lub tkaninami podwójnymi nazywane są charakterystyczne dla tkactwa ludowego Polski północno–wschodniej tkaniny wzorzyste, złożone z dwóch przenikających się warstw. Wykonuje się je z użyciem dwóch osnów (każdej w innym kolorze) i dwóch wątków (w kolorach osnów). Jedna strona tkaniny jest odwrotnością kolorystyczną drugiej. Dywany tkane są na ręcznych krosnach 4-nicielnicowych, splotem płóciennym. Technika narzuca geometryzację wzorów.
PMKL przygotowało wystawę dywanów dwuosnowowych, która pozwoli prześledzić historię ich powstawania, pokazującą bogactwo wzorów i barw.
Na wystawie Polska tkanina dwuosnowowa będzie zaprezentowanych 60 dywanów. Większość z nich pochodzi z liczącej 750 eksponatów kolekcji Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej, kilka – z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży oraz Muzeum - Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie. Wyjęte z magazynów i odkrywane na nowo, będą zachwycać zwiedzających i inspirować twórców.
Tkaniny zostaną rozmieszczone w czterech salach wystawienniczych na parterze dworu z Bobry Wielkiej, w układzie geograficzno–historycznym oraz kompozycyjnym.
Najstarsze z nich, o kompozycjach i motywach tradycyjnych, zarówno geometrycznych, jak i roślinnych, powstały w okolicach Ełku i Olecka w drugiej połowie XVIII i na początku XIX w., a także w okolicach Wyszkowa i Brańska oraz zwartego obszaru obejmującego powiaty województwa podlaskiego: augustowski, łomżyński, kolneński, grajewski, moniecki, sokólski i białostocki na przełomie XIX i XX wieku.
Kolejną grupę stanowią, wytwarzane od lat 20-tych XX w. na ręcznych i żakardowych krosnach, tkaniny o ornamentach kapowych, wzorowanych na żakardowych tkaninach fabrycznych. Młodsze o kilka dekad są tkaniny artystyczne z motywami zwierzy, bukietów i drzewa życia powstałe w ośrodku janowskim w drugiej połowie XX wieku z inspiracji prof. Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – Eleonory Plutyńskiej oraz powstające do dziś w ośrodku janowskim i węgrowskim dywany tematyczne.
Wystawa jest realizowana w ramach projektu Tkanina dwuosnowowa Podlasia – dzieło sztuki ludowej i jego popularyzacja dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Jej autorem jest Wojciech Kowalczuk, zaś koordynatorką projektu - Aleksandra Pluta.
Wernisaż wystawy odbędzie się w niedzielę (31.07) o godz. 12:00.
Dywanami dwuosnowowymi lub tkaninami podwójnymi nazywane są charakterystyczne dla tkactwa ludowego Polski północno–wschodniej tkaniny wzorzyste, złożone z dwóch przenikających się warstw. Wykonuje się je z użyciem dwóch osnów (każdej w innym kolorze) i dwóch wątków (w kolorach osnów). Jedna strona tkaniny jest odwrotnością kolorystyczną drugiej. Dywany tkane są na ręcznych krosnach 4-nicielnicowych, splotem płóciennym. Technika narzuca geometryzację wzorów.
PMKL przygotowało wystawę dywanów dwuosnowowych, która pozwoli prześledzić historię ich powstawania, pokazującą bogactwo wzorów i barw.
Na wystawie Polska tkanina dwuosnowowa będzie zaprezentowanych 60 dywanów. Większość z nich pochodzi z liczącej 750 eksponatów kolekcji Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej, kilka – z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży oraz Muzeum - Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie. Wyjęte z magazynów i odkrywane na nowo, będą zachwycać zwiedzających i inspirować twórców.
Tkaniny zostaną rozmieszczone w czterech salach wystawienniczych na parterze dworu z Bobry Wielkiej, w układzie geograficzno–historycznym oraz kompozycyjnym.
Najstarsze z nich, o kompozycjach i motywach tradycyjnych, zarówno geometrycznych, jak i roślinnych, powstały w okolicach Ełku i Olecka w drugiej połowie XVIII i na początku XIX w., a także w okolicach Wyszkowa i Brańska oraz zwartego obszaru obejmującego powiaty województwa podlaskiego: augustowski, łomżyński, kolneński, grajewski, moniecki, sokólski i białostocki na przełomie XIX i XX wieku.
Kolejną grupę stanowią, wytwarzane od lat 20-tych XX w. na ręcznych i żakardowych krosnach, tkaniny o ornamentach kapowych, wzorowanych na żakardowych tkaninach fabrycznych. Młodsze o kilka dekad są tkaniny artystyczne z motywami zwierzy, bukietów i drzewa życia powstałe w ośrodku janowskim w drugiej połowie XX wieku z inspiracji prof. Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – Eleonory Plutyńskiej oraz powstające do dziś w ośrodku janowskim i węgrowskim dywany tematyczne.
Wystawa jest realizowana w ramach projektu Tkanina dwuosnowowa Podlasia – dzieło sztuki ludowej i jego popularyzacja dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Jej autorem jest Wojciech Kowalczuk, zaś koordynatorką projektu - Aleksandra Pluta.
Wernisaż wystawy odbędzie się w niedzielę (31.07) o godz. 12:00.
Anna Kulikowska
anna.kulikowska@bialystokonline.pl
anna.kulikowska@bialystokonline.pl