Nauka

Rekonstrukcja hominida, praprzodka człowieka rozumnego (Homo sapiens) jest już dostępna w Uniwersyteckim Centrum. Nowy eksponat ma naturalne rozmiary. To prakobieta, którą nazwano Lucy. Żyła 3,2 mln lat temu w Afryce.

 - Jesteśmy bardzo dumni i wzruszeni, że w 50. rocznicę odkrycia najsłynniejszego australopiteka świata każdy może zobaczyć słynną „australopiteczkę”  Lucy w stolicy Podlasia, w Uniwersytecie w Białymstoku, w Centrum Przyrodniczym. Lucy jest wielką damą nauki. Jej odkrycie było punktem zwrotnym w badaniach nad ewolucją człowieka. Lucy stała się ikoną nauki, artefaktem kulturowym oraz okazem wzorcowym, do którego porównywano inne kopalne szczątki. Niezwykle dobrze zachowany szkielet Lucy całkowicie przewartościował naszą wiedzę i rozumienie ewolucji człowieka – mówi dr Anna Matwiejuk, dyrektor Uniwersyteckiego Centrum Przyrodniczego im. prof. A. Myrchy.

Lucy zalicza się do gatunku Australopithecus afarensis – południowej małpy człekokształtnej z Afaru. Uznaje się ją za jedną z najpopularniejszych przedstawicielek tego gatunku. w 1947 roku paleoantropolog Donald Carl Johanson nieopodal Hadar w Etiopii znalazł fragmenty szkieletu austropiteczki, którą nazwano Lucy. Odkrycie tych szczątków było niezwykłym wydarzeniem dla wszystkich paleoantropoogów, ponieważ do tego momentu był to najbardziej kompletny szkielet przedstawiciela człowiekowatych z pliocenu.

Naukowcom dzięki badaniom udało się odtworzyć przyżyciowy wygląd Lucy. Stwierdzono, że żyła około 20 lat i miała zaledwie 110 cm wzrostu oraz ważyła 29 kg.

- Miała dużą szczękę, niskie czoło oraz małą mózgoczaszkę o pojemności 375 – 500 cm³. Płeć skamieliny określono na podstawie budowy miednicy oraz niewielkich wymiarów ciała. Lucy posiadała krępą budowę ciała, stożkowatą klatkę piersiową, krótkie kończyny dolne, długie ramiona i palce przystosowane jeszcze do wspinania się po drzewach. Mimo to potrafiła swobodnie poruszać się w pozycji pionowej na dwóch kończynach, dzięki temu, że miała wysklepione stopy i zbieżne duże palce u nóg. W jej diecie dominowały rośliny, owoce i nasiona. Wiodła typowo zbieracki tryb życia pośród roślinności afrykańskiej sawanny. Patrząc na ikonę paleoantropologii sprzed 3,2 mln lat temu, widzimy w niej mieszankę cech prymitywnych (małpich), jak i współczesnych (ludzkich) – mówi dr Anna Matwiejuk.

Lucy można uznać za paleocelebrytkę

Znalezienie szczątków Lucy było nspiracją dla filmu „Lucy” Luca Bessona z udziałem Scarlett Johansson. Oprócz tego powstało wiele prac na jej temat, np. „Lucy: początki ludzkości” oraz opowieść naukowa Marzenie Lucy.

- Można śmiało powiedzieć, że Lucy była pierwszą paleocelebrytką. Pięćdziesiąt lat później, Lucy nadal zachwyca i porusza wyobraźnię ludzi, a także nadal wpływa na naszą wiedzę o tym kim jesteśmy i co czyni nas ludźmi – dodaje dr Anna Matwiejuk.

Jak informuje Uniwersytet w Białymstoku Lucy, która trafiła do UCP jest drugą rekonstrukcją hominida na wystawie autorstwa Ewy Stawiarskiej i Piotra Menduckiego z firmy KAMYK Piotr Menducki ­z Ostrowca Świętokrzyskiego. 

Warto też wspomnieć, że Lucy ma już swojego kawalera. Dołączyła do neandertalczyka, który zamieszkał w UPC w minionym roku.

Wystawę stałą „Śladami naszych przodków” można oglądać w Uniwersyteckim Centrum Przyrodniczym im. Profesora Andrzeja Myrchy przy ul. K. Ciołkowskiego 1J od czerwca 2023 roku.

Redakcja JK
24@bialystokonline.pl