Kultura i Rozrywka

Ręczniki obrzędowe towarzyszyły niegdyś społeczności wiejskiej podczas wielu ważnych wydarzeń, m.in. w trakcie ślubów i pogrzebów. Panny młode haftowały je i trzymały jako posag dla małżonka. Badania dowodzą, że dziewczyny w wieku 14-16 lat szykowały już kilka takich ręczników. Niektóre kładziono na drodze, po której jechał pan młody. W cerkwi do dziś panuje zwyczaj, że para młoda stoi na ręczniku, obecnie często jest to biała serweta. Ma to bowiem zagwarantować małżeństwu dobrobyt. Co ciekawe w trakcie ślubu panna młoda zahacza obcasem o materiał, by pociągnąć za sobą do ołtarza swoje druhny. Zwyczaj ten mówi, że jak to zrobi, to niebawem świadkowe również staną na ślubnym kobiercu.

Na sali weselnej ręcznikami obrzędowymi były też ozdabiane ikony oraz najważniejsi goście. Także podczas powitania przez rodziców chlebem i solą - para młoda stawała w progu domu właśnie na nich.

Każda kobieta musiała także mieć taki ręcznik przygotowany na śmierć. Był on chowany w trumnie, by dusza zanim znajdzie swoje miejsce mogła się pod nim schować.

Naukowcy oraz studenci z Polski i Białorusi wraz z Muzeum w Bielsku Podlaskim realizują projekt Spotkajmy się na ławeczce. Badania terenowe ręcznika ludowego ziemi bielskiej. W ramach tej akcji poszukiwane są tradycyjne ręczniki, które niegdyś były używane w naszym regionie. Dotychczas w Bielsku Podlaskim udało się udokumentować aż 500 takich pamiątek.

Teraz poszukiwania będą prowadzone w podlaskich gminach: Boćki, Brańsk, Rudka oraz Wyszki. Każdy, kto ma w swoim domu takie ręczniki może się zgłosić do muzeum, by specjaliści mogli zrobić im zdjęcia i je opisać.

Aktualnie w Muzeum w Bielsku Podlaskim jest ponad 200 takich pamiątek pochodzących z południowo-wschodniej części województwa. Najstarsze z nich są z przełomu XIX i XX wieku.

Źródło: PAP - Nauka w Polsce.

Justyna Fiedoruk
justyna.f@bialystokonline.pl