Aktualności

Politechnika wraz z innymi uczelniami zajmie się podlaskim zabytkiem

Politechnika Białostocka, Uniwersytet w Białymstoku, Uniwersytet Medyczny oraz Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie będą razem chronić zabytkowe klasztoru Męskiego Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu.

- Nasz wspólny projekt realizowany przez Klasztor Męski Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu i teraz wspólnie przez rektorów białostockich uczelni dotyczy katakumb, czyli wielkiego dziedzictwa historycznego i kulturowego nie tylko klasztoru w Supraślu, nie tylko kościoła prawosławnego w Polsce, a też całego regionu i całego naszego kraju – objaśnia ihumen Pantelejmon Karczewski z Klasztoru Męskiego Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. Katakumby powstały w połowie XVI wieku.

- Dla Politechniki Białostockiej jest to wyzwanie, ale też i udział w bardzo prestiżowym przedsięwzięciu – mówi dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB, rektor Politechniki Białostockiej. - Jestem przekonana że eksperci z zakresu konserwacji zabytków, budownictwa, a także materiałów budowlanych, inżynierii materiałowej, a także zagospodarowania terenu będą przydatni w realizacji tego zamierzenia.

Katakumby są bardzo cenne

Sprawa jest o tyle istotna, że wszyscy są świadomi unikalności tych katakumb oraz ich wartości historycznej i naukowej. Zabezpieczenie ich nie jest więc łatwym zadaniem.

- To duże, ale przede wszystkim wymagające współpracy, zadanie – mówi dr hab. Maciej Karczewski, prof. UwB z Wydziału Historii i Stosunków Międzynarodowych. Archeolodzy mają nie tylko rozpoznać nawarstwienia wokół katakumb, które to działanie jest niezbędne do tego, żeby podjąć dalsze prace związane z zabezpieczeniem tego bardzo cennego zabytku. W tej chwili archeolodzy zajmują się również szerzej rozumianym materialnym dziedzictwem kulturowym. Mam nadzieję, że zespół który powstanie dzięki podpisaniu listu intencyjnego będzie rzeczywiście interdyscyplinarny i że razem uda nam się przygotować całą dokumentację naukowo-techniczną, zalecenia do właściwych prac zabezpieczających – dodaje.

Przedstawiciele uczelni będą jeszcze sprawdzać czy prace na ziemne są w pełni bezpieczne i czy trzeba zadbać o dodatkowe zabezpieczenia katakumb.

- To ważne miejsce – przypomina ihumen Karczewski. - Miejsce archeologiczne, miejsce historyczne które niestety teraz jest nieco zaniedbane i wymaga gruntownych dużych prac badawczych i konserwatorskich. Dlatego przystępujemy do tego procesu z nadzieją na przyszłość i z radością, że uda nam się wspólnie uratować katakumby i zachować dla przyszłych pokoleń. Żeby dziedzictwo z XVI wieku trwało na kolejne wieki.

W 2014 r. katakumby zostały ogrodzone oraz zadaszone.

- Cieszę się z zaproszenia Politechniki Białostockiej do ratowania katakumb, bo to jest projekt interdyscyplinarny - każda uczelnia wnosi coś do niego, ale też każda zdobędzie nową wiedzę – sumuje prof. Marta Kosior-Kazberuk.

Czym są supraskie katakumby?

Supraskie katakumby uznawane są za jeden z największych zabytków Podlasia. Powstały w XVI wieku, obejmują 130 nisz.

Cerkiew Zmartwychwstania Chrystusa w Supraślu powstała 1532 a 1557 rokiem. Pod nią wymurowano katakumby. W kryptach pod cerkwią spoczęły ciała fundatorów, m.in. wojewody smoleńskiego Bazylego Tyszkiewicza, Katarzyny Chodkiewiczówny czy archimandryty słuckiego Nikanora. Chowano tam też mnichów mnichów oraz przedstawicieli ważnych rodów.

W pierwszych dziesięcioleciach XIX wieku cerkiew Zmartwychwstania, zrujnowaną, ze względów bezpieczeństwa rozebrano. Katakumby przykryto. W latach 80. zostały odsłonięte oraz źle zabezpieczone. Niestety padły też wówczas łupem wandali. Przed kilkoma laty zbudowano zadaszenie, które ma ochronić ten zabytek.

Justyna Fiedoruk
justyna.f@bialystokonline.pl