NIK: zła gospodarka nieruchomościami powiększa dług kolei
Ponad 40 tys. działek oraz 36 tys. budynków nie tylko nie przynosi zysków, ale co roku generuje niepotrzebne wielomilionowe koszty. Majątek PKP SA pozostaje niewykorzystany, a oddłużaniem kolei wciąż obciążany jest budżet państwa - wynika z opublikowanego dzisiaj (22.11) raportu Najwyższej Izby Kontroli.
ESD
PKP SA dysponuje znaczną liczbą nieruchomości i działek, które po wynajmie lub sprzedaży mogłyby uregulować zadłużenie spółki sięgające 4-5 mld zł. Działania PKP są jednak nieefektywnie i niewystarczające - przeważająca część nieruchomości wciąż pozostaje niewykorzystana. Kolejom nie udało się wydzierżawić ponad 60% powierzchni dworców, zbędnej z punktu widzenia obsługi pasażerów.
Nieruchomości i działki zamiast pomóc spółce w procesie oddłużania, stały się dla niej źródłem dodatkowych kosztów. W latach 2009-2010 koszty utrzymania nieruchomości przeznaczonych na cele komercyjne przewyższyły o ponad 263 mln zł przychody uzyskane z ich zagospodarowania.
Spółka miała problem z komercyjnym zagospodarowywaniem swojego majątku przede wszystkim z powodu nieuregulowanego stanu prawnego części nieruchomości (np. braku prawa do wieczystego użytkowania). Do czasu zakończenia kontroli spółce nie udało się dokończyć trwającej od 4 lat inwentaryzacji mienia. W PKP nie było jednolitych zasad wynajmu nieruchomości. Stwarzało to - poza bałaganem - możliwość do występowania mechanizmów korupcjogennych. Są też przypadki bezumownego korzystania z kolejowych nieruchomości oraz nieskutecznego ściągania czynszów od najemców.
NIK zwraca również uwagę, że w skuteczniejszym wykorzystaniu mienia kolejowego przeszkodą okazywały się sztywne przepisy. Prawo nakazuje stosowanie drogi przetargowej, także w przypadku sprzedaży nieruchomości cieszących się niewielkim zainteresowaniem. W wyniku tego na 1151 przetargów, jedynie w 150 przypadkach w ogóle wpłynęły oferty od potencjalnych nabywców.
PKP SA poniosła też konsekwencje kilkumiliardowego zadłużenia. Koleje nie miały czasem pełnego prawa do dysponowania swoimi nieruchomościami - czasami bardzo atrakcyjnymi z biznesowego punktu widzenia - ponieważ Skarb Państwa ustanowił na nich hipoteki w związku z poręczeniem spłaty kredytów lub wykupem obligacji PKP.
E.S.