Praca

Staż pracy na nowych zasadach

Rada Ministrów zajmuje się projektem, który może wprowadzić największe od lat zmiany w zasadach naliczania stażu pracy. Przygotowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nowelizacja zakłada, że do stażu wliczane będą okresy wykonywania umów cywilnoprawnych – takich jak zlecenie czy umowa o świadczenie usług, a także czas prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej.

Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku i działać wstecz.

Praca poza etatem też będzie się liczyć

Projekt obejmuje różnorodne formy aktywności zawodowej. Do stażu pracy będą wliczane m.in.:

• prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej,
• współpraca z osobą prowadzącą działalność,
• okresy zawieszenia działalności w celu opieki nad dzieckiem,
• wykonywanie umów zlecenia, agencyjnych i o świadczenie usług,
• członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych,
• udokumentowana praca zarobkowa za granicą poza umową o pracę.

To oznacza uznanie doświadczenia zawodowego, które dotąd nie przekładało się na pracownicze uprawnienia.

Dokumentowanie okresów pracy

W przypadku zatrudnienia poza etatem, potwierdzenie okresów pracy może wymagać dodatkowej dokumentacji. Ministerstwo przewiduje dwa tryby:

• zaświadczenia z ZUS – dla okresów podlegających ubezpieczeniu społecznemu,
• ogólne zasady dowodowe – m.in. umowy, faktury, oświadczenia zleceniodawców lub inne dokumenty w przypadku samozatrudnienia czy pracy za granicą.

Szczegółowe wytyczne dotyczące dokumentowania mają zostać opublikowane jeszcze przed wejściem przepisów w życie.

Wymierne korzyści dla pracujących

Zmiany przyniosą realne skutki dla codziennego życia wielu osób. Pracownik, który do tej pory miał 5 lat pracy na etacie i dodatkowe 6 lata na zleceniu, po wejściu przepisów w życie będzie mógł korzystać z 26 dni urlopu zamiast dotychczasowych 20.

Poza dłuższym urlopem nowe przepisy umożliwią dostęp do:

• nagród jubileuszowych,
• awansów na stanowiska wymagające doświadczenia,
• lepszych warunków pracy w sektorze publicznym.

Dla wielu to długo oczekiwana szansa na wyrównanie praw z pracownikami etatowymi.

Reforma obejmie 2 miliony pracujących

Według danych resortu pracy opartych na badaniu BAEL, aż 19,9% aktywnych zawodowo Polaków pracuje poza etatem – to około 1,9 miliona osób. Reforma obejmie zarówno pracowników sektora prywatnego, jak i publicznego.

Minister pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zapowiedziała, że ustawa będzie miała moc wsteczną – wcześniejsze okresy zatrudnienia także zostaną zaliczone, jeśli uda się je udokumentować.

Krok ku sprawiedliwości na rynku pracy

Zmiana w Kodeksie pracy ma charakter systemowy i odpowiada na wieloletnie postulaty związków zawodowych oraz ekspertów rynku pracy. Jej celem jest równe traktowanie wszystkich pracujących – niezależnie od formy zatrudnienia.

Ministerstwo planuje kampanię informacyjną oraz opracowanie szczegółowych instrukcji dla pracodawców i pracowników. To ważne przygotowanie do reformy, która może odmienić sytuację setek tysięcy osób już od 2026 roku.

Diana Rusiłowicz
24@bialystokonline.pl