Zdrowie

Nie tylko borelioza

Nie wszystkie kleszcze są nosicielami groźnych chorób, a zakażenie człowieka nie zawsze następuje po ukąszeniu przez kleszcza. Niemniej jednak, nawet jedno ukąszenie kleszcza może prowadzić do poważnej choroby układu nerwowego. Jest to wirusowa choroba, która rozwija się bardzo szybko i może pozostawić trwałe powikłania neurologiczne, takie jak zapalenie rdzenia kręgowego, opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie mózgu. Około 40-60% chorych doświadcza trwałych powikłań neurologicznych, a u 1 na 100 chorych infekcja kończy się nawet śmiercią. Niestety, nie istnieje lek, który skutecznie zwalcza tę chorobę. Leczenie kleszczowego zapalenia mózgu (KZM) jest głównie objawowe, jednak istnieje sposób na zmniejszenie ryzyka zachorowania - szczepienie profilaktyczne. Lekarze opieki podstawowej zachęcają do skorzystania z tej formy ochrony.

Borelioza jest kolejną chorobą przenoszoną przez kleszcze. Powoduje ją bakteria Borrelia burgdorferi, która jest niezwykle niebezpieczna i agresywna. Może atakować skórę, układ nerwowy, stawy, serce i oczy. Jednym z wczesnych objawów tej choroby może być rumień wędrujący, który pojawia się między 3. a 30. dniem od ukąszenia.

Jeśli doszło do ukąszenia przez co najmniej trzy kleszcze, zaleca się profilaktyczne podjęcie antybiotykoterapii. W pozostałych przypadkach należy obserwować skórę i zgłosić się do lekarza opieki podstawowej w przypadku wystąpienia rumienia wędrującego.

Babeszjoza to kolejna choroba przenoszona przez kleszcze. Wywołują ją pierwotniaki namnażające się w krwinkach czerwonych, co prowadzi do ich rozpadu. Choroba może powodować uszkodzenie narządów wewnętrznych, takich jak wątroba, śledziona, nerki i ośrodkowy układ nerwowy. Choć głównie dotyka psy, zdarza się również u ludzi. Leczenie babeszjozy, podobnie jak w przypadku wcześniej wymienionych chorób, opiera się na stosowaniu antybiotyków.

Jak usunąć kleszcza?

Szacuje się, że w Polsce co szósty kleszcz jest zakażony i zakażenie może wystąpić wszędzie - nie tylko w regionach, gdzie występuje większa liczba tych groźnych pajęczaków, jak na przykład na Podlasiu, ale także w miejskich lasach, parkach i przydomowych ogródkach.

Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie ubranie się na spacery w terenie, w tym noszenie długich spodni, bluz i zakrytych butów. Po powrocie z terenów zielonych należy dokładnie wytrzepać ubrania i dokładnie obejrzeć skórę, zwłaszcza na rękach, nogach, karku, pod pachami oraz za uszami - to ulubione miejsca kleszczy. A przede wszystkim, jeśli zauważymy kleszcza na ciele, należy go jak najszybciej usunąć. Im krótszy czas przebywania kleszcza na skórze, tym mniejsze ryzyko zakażenia.

Istnieje wiele metod usunięcia kleszcza, ale najważniejsze to działać szybko. W większości przypadków nie ma konieczności udania się do lekarza - samodzielnie możemy usunąć kleszcza. Wizyta u lekarza jest zalecana jedynie w przypadku, gdy kleszcz przyczepił się w trudno dostępne miejsce. W celu usunięcia kleszcza zaleca się używanie kleszczołapek, pętelek lub pęsety. Ważne jest, aby nie wykręcać pajęczaka ani nie smarować go tłuszczem, ponieważ te metody są nieefektywne i niewskazane.

Po usunięciu kleszcza należy obserwować miejsce ukłucia oraz skórę przez najbliższe tygodnie. Jeśli pojawią się rumień lub złe samopoczucie, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem opieki podstawowej.

Malwina Witkowska
malwina.witkowska@bialystokonline.pl