Aktualności

Jeden z najbardziej znanych malarzy Ameryki

Max Weber urodził się w 1881 r. w Białymstoku jako syn ubogiego, żydowskiego krawca. W 1891 r. wyemigrował z rodziną do Stanów Zjednoczonych osiedlając się w Nowym Jorku. Studiował pod kierunkiem Artura Wesleya Dowa w Pratt Institute w Brooklynie, potem w Paryżu, gdzie zetknął się z malarską awangardą tych czasów, m.in. z Picassem i Cezannem i Henri Matisse. Po powrocie do Nowego Jorku w 1909 r. znalazł się w ścisłym gronie amerykańskich modernistów.

Twórczość Maxa Webera, którego inspirował fowizm i kubizm, doprowadziła artystę do stworzenia indywidualnego ekspresjonizmu, który przyniósł mu uznanie i karierę artystyczną. Jego prace są przechowywane w najważniejszych muzeach amerykańskich i zbiorach na całym świecie, m.in. w zbiorach watykańskich w Rzymie oraz w Museum of Art w Tel Awiwie. Max Weber napisał też szereg rozpraw i esejów poświęconych sztuce. Zmarł 4 października 1961 r. w USA.

Odbudował Białystok

Marian Zyndram-Kościałkowski urodził się w 1892 r. na Kowieńszczyźnie. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. W niepodległej Polsce zaangażował się w działalność polityczną był związany z obozem piłsudczykowskim. Od 10 lipca 1930 r. do końca lutego 1934 roku był wojewodą białostockim. Dzięki jego zdolnościom organizacyjnym oraz ścisłej współpracy z władzami miasta, Białystok zaczął się prężnie rozwijać. Kościałkowski szczególny nacisk położył na uporządkowanie miasta, m.in. rozbudowę kanalizacji, naprawę i regulację ulic. Organizował też pomoc najbiedniejszym mieszkańcom miasta, powołał Wojewódzki Komitet do Spraw Bezrobocia. Pod jego patronatem na terenach przyległych do Pałacu Branickich powstał park miejski Planty. Był również jednym ze współzałożycieli Białostockiego Klubu Sportowego Jagiellonia, którego został honorowym prezesem.

Po wyjeździe z Białegostoku był m.in. komisarycznym prezydentem Warszawy, ministrem spraw wewnętrznych, a w latach 1935-1936 premierem rządu RP. Zmarł w Anglii w 1946 r.

Twórca Wersalu północy

Jan Klemens Branicki urodził się w 1689 r. w Tykocinie lub w Białymstoku. Sprawował najważniejsze urzędy w Rzeczpospolitej: był hetmanem polnym koronnym, hetmanem wielkim koronnym, kasztelanem krakowskim, wojewodą krakowskim i chorążym wielkim koronnym. Był też jednym z najzamożniejszych magnatów: właścicielem 12 miast, 257 wsi i 17 pałaców.

Jan Klemens Branicki przyczynił się do największego rozkwitu Białegostoku, był i jest powszechnie uznawany za patrona naszego miasta. Dzięki jego staraniom uzyskał od króla Augusta III Sasa przywilej miejski na prawach magdeburskich. Tu rozbudował swoją rezydencję czyniąc ją jedną z najwspanialszych siedzib magnackich w Rzeczpospolitej. Już z jego życia była ona nazywana Polskim Wersalem czy Wersalem północy. Dwór Branickiego stał się ważnym ośrodkiem kultury, wokół którego skupiali się ważni artyści i naukowcy. W Białymstoku założył Wojskową Szkołę Budownictwa i Inżynierii, która kształciła oficerów, w Białymstoku umieścił duży garnizon. Zmarł w 1771 r. w Białymstoku.

Aż 3 patronów

W 2021 r. przypada 140. rocznica urodzin i 60. rocznica śmierci Maxa Webera; 75. rocznica śmierci Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego, a także 250. rocznica śmierci Jana Klemensa Branickiego.

W uznaniu ich zasług białostoccy radni zadecydowali, że zostaną patronami 2021 r. Głosowania w tej sprawie obyły się na październikowej (ws. Jana Klemensa Branickiego) i listopadowej (ws. Maxa Webera i Marian Zyndrama-Kościałkowskiego) sesji Rady Miasta.

Ewelina Sadowska-Dubicka
ewelina.s@bialystokonline.pl