Kultura i Rozrywka

Wróć

List Stanisława Augusta z Białegostoku. Wyjątkowy zabytek w Muzeum Podlaskim

2025-04-17 08:10:01
Muzeum Podlaskie w Białymstoku prezentuje kwietniowy Zabytek miesiąca. To list Stanisława Augusta Poniatowskiego z 1793 roku, napisany właśnie w Białymstoku, podczas pobytu króla u siostry Izabeli Branickiej.
Muzeum Podlaskie w Białymstoku
Prezentowany dokument to oryginalny list Stanisława Augusta Poniatowskiego – ostatniego króla Polski. Dokument powstał 19 maja 1793 roku w Białymstoku i został skierowany do Antoniego Borysławskiego, posła na Sejm Wielki i sekretarza Legacyi Polskiej w Szwecji.

List napisano w czasie pobytu monarchy u jego siostry Izabeli Branickiej. W korespondencji Stanisław August poruszał kwestię finansowania urzędników zagranicznych Rzeczypospolitej, a także zaległych wypłat dla osób, które reprezentowały państwo poza jego granicami. Król wyraził gotowość podjęcia starań o uregulowanie tych należności podczas obrad Sejmu Grodzieńskiego, który odbył się w dniach 17 czerwca – 23 listopada 1793 roku.

Dokument ma formę prostokątnej, pionowo orientowanej karty z pożółkłego papieru czerpanego. Jest to jednostronny rękopis w języku polskim, pisany kursywą piórem z użyciem czarnego atramentu. W prawym górnym rogu znajduje się data i miejsce sporządzenia, a pod tekstem właściwym – podpis Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Choć podpis pochodzi od samego króla, charakter pisma wskazuje, że zasadniczą część listu sporządziła inna osoba – najprawdopodobniej pisarz królewski. Różnice w grafizmie między treścią a podpisem są wyraźnie zauważalne.

Szczególnym detalem dokumentu jest znak wodny, znajdujący się w centrum kartki. Przedstawia on ptaka – prawdopodobnie gołębia – z rozpostartymi skrzydłami, siedzącego na gałęzi. W dziobie trzyma gałązkę z czterema listkami. Całość umieszczona jest w ukoronowanym kartuszu o nieregularnym kształcie, zwieńczonym koroną otwartą.

Eksponat pochodzi ze zbiorów Muzeum Historycznego w Białymstoku, które jest oddziałem Muzeum Podlaskiego. Prezentacja dokumentu w ramach cyklu Zabytek miesiąca stanowi okazję do przybliżenia mniej znanego epizodu z życia ostatniego króla Polski oraz historii miasta Białegostoku w XVIII wieku.
Diana Rusiłowicz
24@bialystokonline.pl