W wyjątkowy sposób uczczono 96. rocznicę bitwy o Białystok, która odbyła się 22 sierpnia 1920 r. Na ulicach Pałacowej, Warszawskiej i Kościelnej odbyła się rekonstrukcja historyczna jednego z epizodów bitwy, w której Polacy pokonali bolszewików.
- Cieszę się, że tak licznie przybyli państwo na tę rekonstrukcję - mówił wiceprezydent Rafał Rudnicki. - Ta bitwa miała kluczowe znaczenie dla historii naszego miasta.
Setki osób i walki w mieście
Na skrzyżowaniu ulic Pałacowej i Warszawskiej, które od rana było zamknięte dla ruchu, zebrały się setki ludzi. Walkę można było też obserwować na telebimie. Zgodnie ze scenariuszem - maszerująca piechota bolszewicka natknęła się tam na oddział legionistów. Doszło do ostrzału, potem do walki wręcz, również z udziałem cywilów.
W rekonstrukcji wzięli udział rekonstruktorzy w strojach i z bronią z epoki. Pokazowi towarzyszyły efekty pirotechniczne i dźwiękowe. Nad zebranymi przeleciał dwupłatowy samolot z czasów I wojny światowej. Odtworzono także moment śmierci majora Józefa Marjańskiego, który w bitwie dowodził I batalionem 1. pp Legionów. Na finał wybuchła składnica pocisków artyleryjskich, która umieszczona była na dworcu. Legioniści pojmali też bolszewickich jeńców. Przebieg walk przybliżył widzom narrator, w przedsięwzięciu wzięli również udział aktorzy BTL-u.
Rekonstrukcję zorganizowało Muzeum Wojska, a jej realizatorem było stowarzyszenie Czemu by nie.
Wielka bitwa o Białystok
Bitwa o Białystok stoczona została 22 sierpnia 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej, pomiędzy polską I Brygadą Piechoty Legionów i wycofującymi się spod Warszawy bolszewickimi oddziałami 3. i 16. Armii wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego. 15-godzinna bitwa zakończyła się wielką klęską nieprzyjaciela.
Białystok pamięta o bohaterach. Wyrazem tego jest m.in. pomnik przy ul. Zwycięstwa w miejscu jednego z najbardziej zaciętych starć. Ponadto między placem Uniwersyteckim a Rynkiem Siennym znajduje się ulica, nosząca imię Józefa Marjańskiego.
Poległych w bitwie żołnierzy pochowano na kilku cmentarzach, z czasem przeniesiono ich na cmentarz ofiar wojny 1920 r. przy ul. Zwierzynieckiej. Kpt. Marjański pochowany został na cmentarzu katolickim. Po kilku dniach jego zwłoki zostały ekshumowane i przewiezione do rodzinnego Radomia.
Przeczytaj także:
Plenerowa wystawa i rekonstrukcja bitwy w centrum miasta